POPRZEZ KARTY HISTORII

          Historia wsi Iwanowice Duże sięga zamierzchłych czasów. Badania archeologiczne wskazują na istnienie śladów osadnictwa i kultury przeworskiej w rejonie wsi. Pierwsze wzmianki pisane dotyczące naszej miejscowości pochodzą ze stycznia 1262r., kiedy to „książęta Bolesław Wstydliwy i Bolesław Pobożny przebywali nad Liswartą naprzeciw Dankowa, o czym świadczy dokument wydany w Iwanowicach pod Dankowem”. W tym samym roku „Bolesław Pobożny na zjeździe w Iwanowicach z Bolesławem Wstydliwym i Januszem – arcybiskupem nadaje Klaryskom w Zawichoście wsie: Mykanów, Rybno i Pławno”. Kolejna data historyczna wiążąca się z Iwanowicami Dużymi to rok 1564. Wtedy to „we wsi starościańskiej Iwanowice osiadłych było 12 kniei na półankach. We wsi był folwark starościański położony blisko drogi z Krzepic do Częstochowy od strony Dankowa”. W roku 1678 starosta krzepicki Atanazy Miączyński udowodnił na sejmie w Grodnie, że „wieś Iwanowice Duże od wieków należała do starostwa krzepickiego i nieprawnie została oddana wygnańcom z województwa kijowskiego i czerniechowskiego, wieś przywrócono starostwu. Folwark w Iwanowicach Dużych obrabiała gromada chłopska”.

           Udokumentowany okres historii szkoły w Iwanowicach Dużych sięga okresu Księstwa Warszawskiego. W tym czasie w okręgu częstochowskim istniały cztery ekonomie rządowe: w Częstochowie, w Poczesnej, w Iwanowicach i w Krzepicach. Dobrami Ekonomii Iwanowickiej w 1811r. zarządzał Jan Wolski. Dobra te należały do generała wojsk francuskich – Montana. Na terenie ekonomii rządowej w Iwanowicach znajdowały się szkoły w Czarnym Lesie, Iwanowicach, Kłobucku, Rębielicach, Złochowicach. Opiekunem szkół w Iwanowicach Dużych, Rębielicach i Kłobucku był ksiądz Jaruszkiewicz z Kłobucka. Od tego czasu szkoła istniała nieprzerwanie, zmieniała się tylko jej lokalizacja. W czasach pańszczyźnianych budynek szkolny znajdował się w tzw. „starej wsi” leżącej przy drodze łączącej obecne Iwanowice Duże z drogą Częstochowa – Wieluń, ponieważ tam położone były zabudowania wsi pańszczyźnianej. Nauka w szkole odbywała się w języku rosyjskim. Po zniesieniu pańszczyzny wieś rozbudowała się w obecnym miejscu. W latach 1845-1870 w szkole pracował Tomasz Fabiani – pradziadek Feliksa Przyłubskiego autora elementarz do klas I „Litery” wprowadzonego do użytku szkolnego w roku szkolnym 1969/70. Do pierwszej wojny światowej szkoła przyjmowała dzieci z Iwanowic Dużych i Małych, Opatowa i Zwierzyńca I. W tym czasie, prawdopodobnie w latach 1875-1895 w szkole pracował nauczyciel nazwiskiem Henig. Po nim do roku 1908 pracował Jan Szymanowicz. Ówcześni nauczyciele zajmowali się nie tylko nauką szkolna, lecz także czynili wiele w kierunku poprawy bytu mieszkańców wsi poprzez rozwój sadownictwa. Czynili także wiele w celu pobudzenia uczuć patriotycznych. W czasie wolnym zapoznawali mieszkańców z historią Polski. W okresie I wojny światowej szkoła uległa zniszczeniu.

OKRES MIĘDZYWOJENNY

         Nauka szkolna odbywała się w domach prywatnych m.in. u p. Chęcińskiego. Nowy budynek szkolny pobudowano prawie w środku wsi w miejscu zwanym „osada szkolna”. Był to budynek drewniany, kryty słomą. Mieściła się w nim izba lekcyjna o powierzchni około 70m² oraz mieszkania dla nauczyciela składające się z dwóch pokoików i kuchni. W latach dwudziestych pobudowano drugi budynek szkolny na placu zwanym „Kaczmarka”. W latach 1920-1927 wieś podzielona była na dwie części, w których istniały dwie szkoły uczące dzieci w klasach I-IV. Z dniem 1 lutego 1928 etaty nauczycielskie objęli Helena i Sebastian Doboszowie. Do szkoły uczęszczało wtedy około 250 dzieci. Od września tego roku szkoła otrzymała trzeci etat nauczycielski, co zaowocowało utworzeniem klasy piątej. Od 1 września 1932 roku szkoła miała sześć klas, przy czym klasa szósta była dwuletnia.

           Kolejno w czasie wakacji 1937r i w maju 1939r pożary zniszczyły budynki szkoły. Zajęcia odbywały się w mieszkaniach prywatnych u rolników Władysława Leszczyńskiego i Stanisława Mońki aż do roku 1945. Sytuacja taka doprowadziła do powstania Komitetu Budowy Szkoły. Działania Komitetu zmierzały w dwóch kierunkach, po pierwsze podjęto starania formalne w celu budowy nowej szkoły, po drugie doprowadzono do opodatkowania się mieszkańców wsi na rzecz zakupu materiałów budowlanych. Za zebrane fundusze zakupiono 800m³ kamienia, wapno i cegłę niezbędne do budowy. Mieszkańcy wsi bezpłatnie zwieźli zakupione materiały. Rada Gminna w Opatowie wyznaczyła termin rozpoczęcia budowy na rok 1940.

OKRES II WOJNY ŚWIATOWEJ

                          Katastrofa września 1939r.  spowodowała, że z planów tych nic nie  wyszło. W pierwszym dniu wojny wieś została zajęta przez Niemców. Ocalałe w wyniku pożarów wyposażenie szkoły w postaci mebli, pomocy naukowych i dużej biblioteki szkolnej zostały zniszczone. Przygotowane materiały budowlane  Niemcy wywieźli i przeznaczyli na budowę dróg. Od października 1939r do czerwca 1940r nauka w szkole odbywała się według starych zasad. Wynagrodzenie za pracę nauczyciele otrzymywali początkowo od rodziców uczniów, a następnie od władz niemieckich. 5 listopada 1940r nauczyciele – mężczyźni z terenu powiatu zostali zwołani na konferencję do Kłobucka, gdzie zostali aresztowani i wywiezieni do więzienia w Lublińcu. Stamtąd wysłano ich do przymusowej pracy we Wrocławiu. Nauczycielki zostały zwolnione, a szkoły na terenie całego powiatu zostały zamknięte. Od 1 maja 1942r szkoła wznowiła swoją działalność z polskim językiem nauczania. Program szkolny nakazywał wykonywanie prac społecznie użytecznych: zbierania i suszenia ziół i kwiatów, zbierania jagód i grzybów, tępienia chwastów i zbierania kamieni po polach. Nauka czytania, pisania i liczenia mogła odbywać się wyłącznie w dni deszczowe. Nauka odbywała się w wymiarze 15 godzin tygodniowo. Do szkoły miały uczęszczać dzieci w wieku 10-14 lat. Dzieci od 7 roku życia musiały mieć  zezwolenie władz niemieckich na uczestnictwo w zajęciach. Wakacje trwały w czasie miesięcy zimowych. W  wakacje nauczyciele zatrudnieni byli w urzędach niemieckich. Nauczyciele mogli zwracać się do władz niemieckich tylko w języku niemieckim, którego obowiązkowo uczono się na posiedzeniach rad pedagogicznych. Pracujący w szkole państwo Doboszowie od 1942r do końca okupacji prowadzili tajne nauczanie. Do szkoły uczęszczały dzieci z siedmiu roczników, co było wyraźnie sprzeczne z zarządzeniami władz niemieckich. Sytuacja taka była możliwa dzięki temu, że niemiecki inspektor szkolny przejawiał bardzo małe zainteresowanie szkołą.

PO 1945 ROKU

      W 1945r. wieś otrzymała dwa poniemieckie baraki, które zmontowano na obecnym placu szkolnym. W barakach tych znajdowały się izby lekcyjne, mieszkania dla kierownika szkoły i pomieszczenia dla straży pożarnej. W tym okresie szkoła miała już 7 oddziałów. Dzięki staraniom społeczeństwa i kierownika szkoły polepszyła się baza dydaktyczna szkoły: zakupiono ławki i lektury szkolne na wyposażenie biblioteki szkolnej. W 1947r. wieś liczyła 1280 mieszkańców i nadal nie posiadała normalnej szkoły. W związku z tym powołany został Komitet Budowy Szkoły w skład, którego weszli m. in. Sebastian Dobosz, Jan Surygała, Michał Łacny i Jan Strzelczyk. Staraniem Komitetu zgromadzono materiały budowlane i na własną rękę przystąpiono do budowy szkoły. Po położeniu fundamentów zabrakło jednak funduszy na kontynuację budowy. W związku z tym na jednej z sesji Gminnej Rady Narodowej w Opatowie radni z Iwanowic Dużych złożyli wniosek o dodatkowe opodatkowanie mieszkańców gminy na rzecz budowy szkół. Po bardzo burzliwej debacie wniosek został przyjęty. Mimo tego budowa szkoły napotykała na co raz to nowe trudności, dlatego też Gminna Rada Narodowa wysłała delegację do Ministerstwa Oświaty w Warszawie. Delegacji przewodniczył Wójt Gminy Szczepan Kochel. Po wysłuchaniu delegatów Minister przyrzekł, że budowa szkoły wejdzie do planu państwowego w roku 1949. Budowa ruszyła także dzięki pomocy pana Stanisława Grzyba, mieszkańca Iwanowic Dużych, pełniącego funkcję kierowniczą w Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Częstochowie. Budynek szkolny oddano do użytku 20 kwietnia 1952r. Brak było jednak wyposażenia w meble i pomoce naukowe. Mimo tych braków nauka rozpoczęła się w nowym budynku od 1 września 1952r. W roku szkolnym 1954/55 kierownik szkoły Sebastian Dobosz odszedł na urlop zdrowotny. W tym czasie jego obowiązki pełni Helena Dobosz. W roku szkolnym 1955/56 obowiązki kierownika szkoły objął Michał Długosz. W tym samym roku ma miejsce elektryfikacja wsi. W roku szkolnym 1960/61 przy Szkole Podstawowej zorganizowano Szkołę Przysposobienia Rolniczego. Przedmiotów zawodowych uczył Józef Kozak, a następnie - Leonard Filak. Przedmiotów ogólnokształcących uczyli nauczyciele szkoły podstawowej. Kierownikiem SPR był kierownik szkoły podstawowej. W 1958r. w budynku szkolnym zorganizowano przedszkole. Wychowawczynią została pani Stanisława Miedzińska. W okresie ferii letnich w 1961r. w budynku szkolnym zorganizowane były kolonie letnie Inspektoratu Oświaty w Bytomiu. W latach następnych na terenie szkoły na koloniach przebywały dzieci pracowników Huty „Częstochowa”. W wyniku pomocy ze strony huty, w szkole poprawiono warunki higieniczno-sanitarne m. in. poprzez remonty instalacji wodno-kanalizacyjnej. W poprawie warunków pracy szkoły nie sposób pominąć zaangażowania społeczeństwa. W tym okresie wyróżnili się szczególnie Komitetu Rodzicielskiego Szkoły pp. Antoni Tronina i Józef Małek. 2 czerwca 1963r. w szkole odbyły się uroczystości Międzynarodowego Dnia Dziecka. W uroczystościach brali udział dzieci i nauczyciele z terenu całej gminy. Obecni byli także przedstawicie powiatowych władz szklonych: podinspektor Henryk Garbaciak i kierownik Wydziału Pedagogicznego Mieczysław Robak. Od roku szkolnego 1965/66 wprowadzono ośmioletnią szkołę podstawową. Zmiana stopnia organizacyjnego szkoły i starania kierownika doprowadziły do powstania w szkole pracowni zajęć technicznych i klasopracowni: matematyczno-fizycznej i biologiczno-chemicznej. W tych latach, oprócz spełniania swojej podstawowej funkcji, szkoła pełniła rolę miejsca spotkań mieszkańców wsi. Tutaj odbywały się zebrania Koła Gospodyń Wiejskich, projekcje filmów itp.   Z dniem 31. 08. 1974 Michał Długosz przeniesiony został na stanowisko Wizytatora Szkolnego w Kłobucku. Dyrektorem szkoły została Elżbieta Długosz, która pełniła tą funkcję do sierpnia 1975r., kiedy dyrektorem szkoły został Leszek Łosik. W roku szkolnym 1994/95 dzięki staraniom dyrektora szkoły Leszka Łosika i nauczyciela informatyki Witolda Łacnego – absolwenta szkoły – w szkole powstaje pracownia informatyczna, jedna z pierwszych w szkole podstawowej na terenie województwa częstochowskiego. W czasie wakacji 1997r. w szkole wybudowane zostają toalety. W tym samym roku oddział przedszkolny przenosi się do budynku plebanii, którego część wynajmuje Urząd Gminy.

CZAS REFORM

          ok szkolny 1999/2000 jest rokiem wejścia w życie reformy edukacji, która      zakłada m. in. wprowadzenie nowego ustroju szkolnego: sześcioklasowa szkoła podstawowa i trzyletnie gimnazjum. Tak, więc od 1 września tego roku w murach naszej szkoły funkcjonują dwie szkoły: sześcioklasowa szkoła podstawowa i pierwsza klasa nowo utworzonego Gimnazjum w Opatowie. W związku z odejściem na emeryturę dotychczasowego dyrektora szkoły Leszka Łosika od 1 września 1999r. obowiązki dyrektora szkoły podstawowej obejmuje Roman Kluba. Dyrektorem gimnazjum jest Zenon Kubat. Okres, w którym dwie szkoły funkcjonują jednocześnie w jednym budynku trwa do września 2001r., kiedy to do użytku oddany zostaje nowy budynek gimnazjum.

W zreformowanej szkole podstawowej wyodrębniono dwa etapy edukacyjne:

I etap obejmuje klasy I – III – nauczanie zintegrowane

II etap obejmuje klasy IV i VI i nauczanie blokowe

Stan bazy dydaktycznej szkoły w chwili obecnej przedstawia się następująco:

1. 4 sale pełnowymiarowe
2. 3 sale niepełnowymiarowe
3. pracownia informatyczna (niepełnowymiarowa)
4. pomieszczenie sklepiku szkolnego

           Szczupłość posiadanych środków nie pozwala na wykonanie poważniejszych prac remontowych. Wykorzystując jednak posiadane fundusze oraz zaangażowanie pracowników szkoły i rodziców dokonano cząstkowego malowania pomieszczeń szkoły oraz częściowej wymiany zniszczonych podłóg. Udało się także dokonać wymiany zużytych pieców centralnego ogrzewania. Przypadająca w 2002r. 50 rocznica oddania do użytku budynku szkoły podstawowej jest okazją do generalnego remontu elewacji szkoły. Zadanie to jest realizowane z udziałem środków gminnych. Przy ogromnym udziale rodziców rozpoczęta zostaje budowa boiska w bezpośredniej bliskości placu szkolnego. Koniecznością wydaje się budowa sali gimnastycznej i wymiana stolarki okiennej, ponieważ obecna jest w wieku budynku szkoły.

           Szkoła oprócz spełniania swoich podstawowych funkcji: dydaktycznej, opiekuńczej i wychowawczej pełni także rolę ośrodka kulturotwórczego na wsi. Wieloletnią tradycją stało się coroczne organizowanie przedstawień dla społeczeństwa wsi z okazji Świąt Bożego Narodzenia. Zaangażowanie uczniów i nauczycieli owocuje także korzyściami dla środowiska m. in. dzięki udziałowi w akcji „Sprzątanie Świata”. Minimalna ilość godzin, jakie przeznaczyć można na zajęcia pozalekcyjne nie przeszkadza w osiąganiu znaczących sukcesów przez uczniów naszej szkoły, o czym piszę poniżej. Jest to możliwe dzięki dużemu zaangażowaniu nauczycieli. Szkoła jest organizatorem imprez o charakterze turystyczno-krajoznawczym i rozrywkowym. Działające na terenie szkoły organizacje starają się o zapewnienie możliwości spędzenia czasu wolnego w sposób ciekawy, a jednocześnie dbają o poznawczą i wychowawczą funkcję swoich działań. Nasi absolwenci, a jest ich do chwili obecnej aż (pisać liczbę), nie mają żadnych kompleksów, dotyczących poziomu wiedzy i umiejętności wyniesionych z macierzystej szkoły. W chwili obecnej szkoła także spełnia funkcję ośrodka, wokół którego toczy się życie mieszkańców. Obiekty szkoły: boiska, sale lekcyjne, pomoce wykorzystywane są przez uczniów i mieszkańców wsi.